Η εποχή των podcaster και των άεργων: μια κριτική επισκόπηση της υπερπαραγωγής περιεχομένου
«Δεν υπάρχει τίποτα πιο βαρετό από ένα άτομο που έχει πολλά να πει αλλά τίποτα που αξίζει να ακουστεί.»
Προσοχή! Ότι αναγράφεται στο συγκεκριμένο πόστ ή γενικότερα στο μπλοκ είναι προσωπικές μου απόψεις και κατανοήσεις. Αν θέλετε άποψη ειδικού θα σας συμβούλευα να ψάξετε σε ακαδημαϊκούς κύκλους για μια πιο σαφή άποψη. Ευχαριστώ πολύ για την κατανόηση.
Εισαγωγή
Τα τελευταία χρόνια, η ραγδαία εξάπλωση των ψηφιακών μέσων δημιούργησε ένα νέο «οικοσύστημα δημιουργών περιεχομένου». Από τους podcasters μέχρι τους influencers του Instagram και του TikTok, ο καθένας μπορεί με ένα μικρόφωνο ή μια κάμερα να διεκδικήσει προσοχή, αναγνώριση – ακόμη και επάγγελμα. Όμως, η αφθονία αυτών των «φωνών» γεννά εύλογα ερωτήματα: μήπως ζούμε την εποχή της υπερπροσφοράς ασήμαντου περιεχομένου;
Κύριο Μέρος
Μέχρι πρόσφατα, τα podcasts θεωρούνταν το «μέσο του μέλλοντος». Από το 2019 μέχρι το 2022, οι μεγάλες πλατφόρμες επένδυσαν δισεκατομμύρια στην παραγωγή σειρών, ενώ εκατομμύρια νέες εκπομπές εμφανίστηκαν διεθνώς. Ωστόσο, η φούσκα δείχνει να ξεφουσκώνει. Σύμφωνα με το Axios, το 2022 η δημιουργία νέων podcasts μειώθηκε κατά περίπου 80% σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, δείχνοντας σημάδια κορεσμού. Τα στατιστικά είναι αποκαλυπτικά: το median podcast παγκοσμίως συγκεντρώνει μόλις 30 λήψεις τις πρώτες επτά ημέρες δημοσίευσης, ενώ το top 1% ξεπερνά τις 4.800. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι podcasters μιλούν σε ένα κοινό που συχνά δεν ξεπερνά τον στενό τους κύκλο. Η εικόνα μοιάζει με μια «θάλασσα» φωνών όπου οι περισσότερες χάνονται στον θόρυβο. Στην Ελλάδα, πρόσφατη έρευνα (Pineapple Studio, 2024) δείχνει ότι υπάρχει ενδιαφέρον από το κοινό, αλλά ταυτόχρονα οι παραγωγοί βιώνουν δυσκολία να χτίσουν σταθερό ακροατήριο. Ο πληθωρισμός περιεχομένου λειτουργεί αποθαρρυντικά: όταν όλα μοιάζουν να λένε τα ίδια, λίγα έχουν πραγματικά αξία.
Παράλληλα με το podcasting, το φαινόμενο των influencers γνώρισε εκρηκτική ανάπτυξη. Εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες σε Ελλάδα και εξωτερικό αυτοπαρουσιάζονται ως «δημιουργοί», προβάλλοντας τον εαυτό τους ως προϊόν. Ωστόσο, η ουσία είναι αμφίβολη. Μελέτες (University of Portsmouth, 2025) αναδεικνύουν τη «σκοτεινή πλευρά» των influencers: καλλιεργούν μη ρεαλιστικές εικόνες ζωής, επηρεάζουν ψυχολογικά ευάλωτα άτομα, ενώ πολλές φορές λειτουργούν ως άτυποι διαφημιστές χωρίς σαφή διαχωρισμό ανάμεσα σε προσωπικότητα και εμπορικό μήνυμα. Ακόμα πιο αποκαλυπτικό είναι το χάσμα ανάμεσα σε αριθμούς και ουσία: ενώ πολλοί influencers διαθέτουν χιλιάδες ή και εκατομμύρια ακολούθους, το engagement –η πραγματική συμμετοχή του κοινού– συχνά είναι χαμηλό. Δηλαδή, «φαίνονται» μεγάλοι, αλλά η επίδρασή τους είναι συχνά αμελητέα.
Όμως μέσα σε αυτή την θάλασσα με υπερβολικό περιεχόμενο και τρομακτικά άεργους influencers που το μόνο που θέλουν είναι να βγάλουν λεφτά πρακτικά κάνοντας τίποτα το σημαντικο, οδηγούμαστε πάλι στο αιώνιο ερώτημα αν η κοινωνία μας πια έχει φτάσει στο σημείο της πλήρους ηλιθιότητας? Το επόμενο στάδιο δεν είναι σίγουρο, ούτε ξέρουμε πιο θα είναι. Όμως ξέρουμε με σιγουρία ότι το τέλος του "είναι" και η τελειοποίηση του "φαίνεσθαι" έχει φτάσει. Οι άνθρωποι είναι πια αρκετά ηλίθιοι ώστε να επηρεάζονται από άνδρες με μεγάλα μπράτσα και με ποινικό μητρώο ισοδύναμο με το χρέος της Ελλάδος στο ΔΝΤ και με γυναίκες με φυσικά προσόντα και τίποτε άλλο. Όμως κάποιες φωνές θα ξεστομίσουν ότι πάντα υπήρχε αυτό το πρόβλημα. Οι κοινωνίες ακμαζανε και παρακμάζανε και στο τέλος δημιουργούνταν κάτι καινούργιο κάτι εναλλακτικό και κάτι κυρίως που δούλευε αρκετά ομοιόμορφα. Όμως αυτή την φορά δεν ξέρουμε αν πάμε στο εναλλακτικό και το "μοντέρνο" ή σε έναν παγκόσμιο πόλεμο που θα μας οδηγήσει σε προηγούμενους αιώνες στους τομείς της οικονομίας, της κοινωνικής συνοχής, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων. Δεν θέλει πολύ να επιστρέψουμε φυσικά και πνευματικά στο 1920 ή στο 1950. Είναι πιο εύκολο από τι νομίζουμε. Αν και η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται μπορεί όμως να παίξει όμορφα παιχνίδια με τον εγκέφαλο του μέσου ανθρώπου πολύ γρήγορα ώστε να τον αναγκάσει να κάνει πράγματα που δεν πίστευε ότι ήταν ικανός να τελειοποιήσει προηγουμένως.
.jpg)
.jpg)
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου