Πολιτική ανάλυση του Μάϊου 2025

Το της πόλεως όλης ήθος, ομοιούται τοις άρχουσιν.

- Ισοκράτης

Του Χρήστου Σταμκόπουλου

Πηγή εικόνας: CNN.gr

Προσοχή! Ότι αναγράφεται στο συγκεκριμένο πόστ ή γενικότερα στο μπλοκ είναι προσωπικές μου απόψεις και κατανοήσεις. Αν θέλετε άποψη ειδικού θα σας συμβούλευα να ψάξετε σε ακαδημαϊκούς κύκλους για μια πιο σαφή άποψη. Ευχαριστώ πολύ για την κατανόηση.

Τα 5 πιο σημαντικά νέα αυτού του μήνα

Δημοσκόπηση ΣΚΑΪ – PULSE: Θετική η αποτίμηση των μέτρων της κυβέρνησης – Με πτώση, αλλά κρατάει τη 2η θέση στην πρόθεση ψήφου η Πλεύση Ελευθερίας

Η Τουρκία θέλει ο διαμεσολαβητης μεταξυ των ειρηνευτικων διαπραγματευσεων Ουκρανιας-Ρωσιας

Ο γκακελαριος της Γερμανιας Μερτς λεει οτι η απόφαση να αρθούν οι περιορισμοί για τα όπλα μεγάλου βεληνηκούς ελήφθη πριν από μήνες για την Ουκρανια

Ξέσπασμα μετά την παράταση στην έναρξη επιβολής δασμών 50% από τον Τραμπ στην Ευρώπη

Μεγάλη πώληση ομολόγων και ανερχόμενη κρίση χρέους στις ΗΠΑ

Ανακοινώθηκαν οι τελικοί πίνακες για συνταξιούχους ελεύθερους επαγγελματίες

Τα σημαντικότερα νέα στην Ελλάδα:

Ο Απρίλιος και ο Μάιος του 2025 στην Ελλάδα χαρακτηρίζονται από σημαντικές οικονομικές εξελίξεις. Το πρωτογενές πλεόνασμα του κράτους για το διάστημα Ιανουαρίου–Απριλίου έφτασε τα 5,15 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας κατά 1,36 δισ. τον δημοσιονομικό στόχο, κυρίως λόγω αυξημένων φορολογικών εσόδων, γεγονός που δίνει στην κυβέρνηση περιθώρια για πιθανές παροχές ή φορολογικές ελαφρύνσεις. Ωστόσο, στην κοινωνία υπάρχει μουρμούρα για το αυξημένο φορολογικό βάρος, που συνδυάζεται με ακριβά ενοίκια και υψηλό κόστος ζωής. Στην πολιτική σκηνή, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Νέα Δημοκρατία διατηρεί προβάδισμα με ποσοστά κοντά στο 27,5%, ενώ το ΠΑΣΟΚ και η Πλεύση Ελευθερίας ακολουθούν με περίπου 14%, αφήνοντας τον ΣΥΡΙΖΑ σε φθίνουσα πορεία, γεγονός που τροφοδοτεί εσωκομματικές συζητήσεις. Σημαντική ήταν επίσης η αναφορά των μετεωρολόγων πως ο φετινός Απρίλιος ήταν ο τρίτος πιο ψυχρός από το 2010 για τις μεγάλες πόλεις, κάτι που επηρέασε τον τουρισμό νωρίς στη σεζόν. Παρά τις καιρικές δυσκολίες, οι αεροπορικές αφίξεις αυξήθηκαν, κυρίως λόγω νέων πτήσεων και διεθνών συνδέσεων που εξασφάλισε η Fraport Greece.

Τα σημαντικότερα νέα στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Στην Ευρώπη, το τοπίο είναι πολωμένο τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Έντονες αντιδράσεις προκάλεσε στην ΕΕ η ψήφιση του νέου ουγγρικού νόμου που ουσιαστικά απαγορεύει τις εκδηλώσεις Pride και περιορίζει τα δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας, προκαλώντας έντονη καταδίκη από 20 κράτη-μέλη, αν και η Βουδαπέστη δείχνει αμετακίνητη. Στον οικονομικό τομέα, η ΕΕ ανακοίνωσε αντίμετρα κατά των νέων αμερικανικών δασμών, επιβάλλοντας πρόσθετους δασμούς 10% και 25% σε αμερικανικά προϊόντα, αλλά πάγωσε την εφαρμογή τους εν αναμονή νέου γύρου διαπραγματεύσεων. Αυτό αντικατοπτρίζει τη συνεχιζόμενη εμπορική ένταση που απειλεί να πλήξει τις εξαγωγές και τις μεγάλες ευρωπαϊκές βιομηχανίες. Στον κλάδο των αυτοκινήτων, οι πωλήσεις της Tesla βυθίστηκαν κατά 53% τον Απρίλιο, καθώς Κινέζοι κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων κερδίζουν συνεχώς έδαφος, γεγονός που ανησυχεί τις Βρυξέλλες ως προς την εξάρτηση από εξωτερικές αγορές. Στο μεταναστευτικό, προετοιμάζεται η εφαρμογή του νέου Συστήματος Εισόδου/Εξόδου (EES) για τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, προγραμματισμένη για Οκτώβριο 2025, ενώ το ETIAS, που θα απαιτείται για ταξιδιώτες από χώρες εκτός Σένγκεν, μετατίθεται για το τέλος του 2026, δίνοντας χρόνο στα κράτη-μέλη να οργανώσουν τα νέα συστήματα ελέγχου.

Τα σημαντικότερα νέα στις ΗΠΑ

Στις ΗΠΑ, η κυβέρνηση Τραμπ συνεχίζει να πυροδοτεί διεθνείς εντάσεις με μια σειρά νέων δασμών: ανακοινώθηκε αύξηση στους δασμούς για κινεζικά προϊόντα στο 125%, ενώ για πολλές άλλες χώρες θα ισχύσουν γενικοί δασμοί 10% για μια δοκιμαστική περίοδο 90 ημερών, στο πλαίσιο στρατηγικής πίεσης για εμπορικές παραχωρήσεις. Στην οικονομία, οι παραγγελίες κεφαλαιουχικών αγαθών μειώθηκαν κατά 1,3% τον Μαιο , σηματοδοτώντας δισταγμό στις επιχειρηματικές επενδύσεις, αν και η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή, με 177.000 νέες θέσεις εργασίας τον ίδιο μήνα. Στην εκπαίδευση, προκάλεσε αντιδράσεις η απόφαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να σταματήσει τις συνεντεύξεις για φοιτητικές βίζες, μια κίνηση που απειλεί σοβαρά τα αμερικανικά πανεπιστήμια, τα οποία εξαρτώνται από τα δίδακτρα διεθνών φοιτητών. Αυτό θεωρείται προεκλογικό παιχνίδι για να δείξει η κυβέρνηση σκληρή στάση στο μεταναστευτικό, αν και προκαλεί ανησυχία στους οικονομικούς και ακαδημαϊκούς κύκλους.

Τα σημαντικότερα νέα σε όλο τον κόσμο

Η Κίνα αντιμετώπισε σειρά γεγονότων τον Μάιο. Στις 12 Μαΐου, οι ΗΠΑ και η Κίνα συμφώνησαν σε περίοδο 90 ημερών για τη μείωση των δασμών τους, με στόχο την αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων. Παράλληλα, η χώρα ανακοίνωσε την ίδρυση ενός νέου εθνικού κέντρου ταχείας προστασίας δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στην περιοχή Φουτιάν του Σενζέν, ενισχύοντας την καινοτομία. Ωστόσο, η Κίνα αντιμετώπισε και φυσικές καταστροφές, όπως κατολισθήσεις στην επαρχία Γκουιζού που προκάλεσαν θανάτους και αγνοούμενους, καθώς και έκρηξη σε χημικό εργοστάσιο στην επαρχία Σαντόνγκ με πέντε νεκρούς .

Στο Μάλι, ξέσπασαν μαζικές διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας, οι πρώτες από το 2020, μετά από προτάσεις της στρατιωτικής κυβέρνησης για διάλυση των πολιτικών κομμάτων και παράταση της προεδρικής θητείας έως το 2030. Οι διαδηλωτές απαιτούν δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και αλλαγή καθεστώτος, ενώ οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία καταδικάζουν τις κατασταλτικές ενέργειες της κυβέρνησης .

Στο Νεπάλ, χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν υπέρ της επαναφοράς της συνταγματικής μοναρχίας και του πρώην βασιλιά Γκιανέντρα Σαχ. Οι διαδηλώσεις αυτές, που κορυφώθηκαν στις 9 Μαρτίου, οδήγησαν σε επεισόδια και επιβολή απαγόρευσης κυκλοφορίας σε περιοχές του Κατμαντού .

Η Κολομβία εντάχθηκε επίσημα στην Πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» της Κίνας, ενισχύοντας τις σχέσεις της με την Ασία. Παράλληλα, ο Πρόεδρος Πέτρο παραχώρησε άσυλο στον πρώην πρόεδρο του Παναμά, Ρικάρντο Μαρτινέλι, ο οποίος είχε καταδικαστεί για ξέπλυμα χρήματος. Στις 25 Μαΐου, ένα τραγικό δυστύχημα με λεωφορείο στο Καλαρκά κόστισε τη ζωή σε δέκα άτομα .

Ο Βασιλιάς Κάρολος πραγματοποίησε ιστορική επίσκεψη στον Καναδά, απευθύνοντας ομιλία στην έναρξη του κοινοβουλίου στην Οτάβα, η πρώτη τέτοια εμφάνιση μονάρχη μετά από 50 χρόνια. Η επίσκεψη αυτή συνέπεσε με την ανάληψη καθηκόντων του νέου Πρωθυπουργού Μαρκ Κάρνεϊ και θεωρείται σημαντική για τις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών .